2022 Maymunçiçeği Salgını

6 Mayıs 2022 tarihinde bir erkek yüksek ateş ve deri döküntüsü belirtileriyle Londra’da bir hastaneye başvurdu. Bir hafta sonra çıkan test sonuçları Afrika dışındaki ilk Maymunçiçeği hastalığını doğruluyordu. Sonraki günlerde hastane başvuruları arttı ve ilk vakadan 3 hafta sonra Birleşik Krallık’ta Maymunçiçeği vakaları 179’a ulaştı.

Bu sırada salgın Afrika dışındaki pek çok ülkede görüldü ve sadece 2 hafta içinde 16 ülkeye yayıldı. 24 Temmuz’da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Maymunçiçeği salgınında gelinen noktada küresel acil durum ilan etti. Bu DSÖ’nün en yüksek dereceli acil durum seviyesidir.

Bununla beraber DSÖ şu açıklamayı da yaptı:”Uluslararası endişe verici bir halk sağlığı acil durumu ilan etmemize rağmen, şu anda bu, erkeklerle seks yapan erkekler, özellikle birden fazla cinsel partneri olanlar arasında yoğunlaşan bir salgındır”

Hastalık Afrika’da endemik ve her yaştan her cinsten insanda görülebiliyor. Ancak Kuzey ve Güney Amerika ve Avrupa’da şimdiye kadar bildirilen vakaların çoğu; birinci veya ikinci basamak sağlık tesislerinde cinsel sağlık veya diğer sağlık hizmetleri aracılığıyla tespit edilmiş ve esas olarak erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekleri içermiştir.

Doğal olarak, adını yeni duyduğumuz bir virüsün dünya çapında hızla yayıldığına dair haberler bize COVID-19 pandemisinin nasıl başladığını hatırlatıyor. Ancak maymun çiçeği yeni değil -ilk olarak 1958’de keşfedildi- ve birçok özelliği onu çok daha az tehlikeli kılıyor. Öte yandan, ilginç olarak hastaların çoğu bu virüsün genellikle bulunduğu yerlere seyahat etmemiş ve enfekte hayvanlarla bilinen hiçbir teması olmamış kişiler.

Geçmiş salgınlara göre daha fazla kişiden-kişiye yayılma var gibi görünüyor. Maymunçiçeği çok kolay bulaşmayan bir hastalık sayılmakla beraber küresel yayılma hızı ülke yöneticilerini düşündürüyor.

Bu yıl şimdiye kadar 75’ten fazla ülkede 16.000‘den fazla maymunçiçeği vakası ve Afrika’da beş ölüm meydana geldi. Temmuz ayında ABD ilk çocuk vakalarını açıkladı: 3 yaş altı iki bebekte Maymunçiçeği hastalığı görülmüştü.

Uzmanlar pediatrik maymun çiçeği vakalarının ortaya çıkmasının sürpriz olmadığını, ancak “virüsün erkeklerle seks yapan erkeklerin topluluklarının dışına yayıldığına dair şimdilik hiçbir kanıt bulunmadığını” duyurdu.

Maymunçiçeği, çiçek hastalığı ile aynı aileden bir virüsün neden olduğu bir enfeksiyondur. Çiçek hastalığına benzer bir hastalığa neden olur ve en çok Orta ve Batı Afrika’da görülür. Çiçek hastalığından genellikle daha hafif seyretmekle beraber, benzer şekilde göz tutulumu ve körlük komplikasyonu olabilmektedir.

Maymunçiçeği Belirtileri Nelerdir?

Maymunçiçeğinin klinik görünümü, 1980 yılında dünya çapında ortadan kaldırıldığı ilan edilen bir ortopoks virüsü enfeksiyonu olan çiçek hastalığına benzer. Maymun çiçeği, çiçek hastalığından daha az bulaşıcıdır ve daha az ciddi bir hastalığa neden olur.

Maymunçiçeğinin erken belirtileri gribe benzer ve ateş, yorgunluk, baş ağrısı ve lenf düğümlerinde şişme olur.

Birkaç gün sonra ortaya çıkan deri belirtileri ise tamamen bu hastalığa özgüdür. Genellikle yüzde başlar ve daha sonra avuç içlerinde, kollarda, bacaklarda ve vücudun diğer kısımlarında görülürler. Cinsel organlarda döküntü ile başlayan bazı yeni vakalar da bildirilmiştir. Bir veya iki hafta içinde döküntü, küçük, düz noktalardan su çiçeğine benzer küçük kabarcıklara (veziküller) ve ardından daha büyük, irin dolu kabarcıklara dönüşür. Bunların kabuk bağlaması birkaç hafta sürebilir. Yaralar kabuk bağladığında kişi artık bulaştırıcı değildir.

Hastalık genellikle hafif olsa da komplikasyonlar arasında zatürre, göz enfeksiyonuna bağlı görme kaybı ve hayatı tehdit eden bir enfeksiyon olan sepsis sayılabilir.

Maymunçiçeğinin Tedavisi Var Mı?

Evet. Maymunçiçeği için spesifik tedaviler olmamasına rağmen, birkaç antiviral ilaç etkili olabilmektedir. Çiçek hastalığının tedavisi için geliştirilen bir antiviral ajan, maymun çiçeği tedavisi için de etkili bulunmuştur.

Maymunçiçeği Önlenebilir Mi?

Aşı bu hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir. DSÖ’ye göre çiçek hastalığı aşıları, maymun çiçeği virüsüne karşı yüzde 85’e kadar etki gösterebiliyor.

ABD’de 2019’da çiçek hastalığı veya maymun hastalığı için yüksek risk altında olan 18 yaşın üzerindeki kişiler için bir aşı onaylandı (JYNNEOS). Bu aşının üreticileri, salgının ortaya çıkmasıyla beraber üretimi artırmaya başladılar.

Maymunçiçeği olan bir hastaya bakıyorsanız, şu önlemleri almak virüsten korunmanıza yardımcı olabilir: maske ve eldiven takın, düzenli olarak ellerinizi yıkayın ve mümkün olduğunda fiziksel mesafeyi uygulayın. İdeal olarak, bakıcı daha önce çiçek hastalığına karşı aşılanmış olmalıdır.

Maymunçiçeği Olan Çoğu İnsan Ne Kadar Hastalanıyor?

Maymunçiçeği genellikle birkaç hafta içinde kendi kendine iyileşen hafif bir hastalıktır. Çocuklarda, hamilelerde veya bağışıklığı baskılanmış kişilerde daha ciddi hastalıklar ortaya çıkabilir.

Araştırmacılar, mevcut salgından Batı Afrika maymun çiçeği türünün sorumlu olduğunu bulmuşlardır. Bu iyi bir haber, çünkü bu virüsten ölüm oranı Orta Afrika türünden çok daha düşük (yüzde 10’a karşı yaklaşık yüzde 1-3).

Salgın henüz başlarında ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok cevaplanmamış soru var:

• Maymunçiçeği virüsü daha kolay yayılmasını sağlayacak mutasyonlar geçirecek mi?
• En çok kim risk altında?
• Hastalık geçmiş salgınlardan daha şiddetli mi olacak?
• Mevcut antiviral ilaçlar ve aşılar salgını kontrol altına alabilecek mi?
• Bu salgını kontrol altına almak için ne gibi önlemler alabiliriz?

Araştırmacılar bu soruları cevaplamak için çalışıyorlar. Her an herhangi bir virüs ile karşılaşabiliriz. Bu karşılaşmanın en zinde, en güçlü, en sağlıklı zamanınızda olmasını istiyorsanız. Bağışıklığınızı güçlendirmek üzere kliniğimize başvurabilirsiniz.

Rakamlarla Maymunçiçeği Salgını

Küresel olarak haftalık bildirilen yeni vaka sayısı:

31. haftada (01 Ağustos – 07 Ağustos) (6.217 vaka)

32. haftada (08 Ağustos – 14 Ağustos) (7.477 vaka)

Haftalık artış oranı %20.3 DSÖ verilerine göre son 4 hafta içinde bildirilen vakaların çoğu Kuzey ve Güney Amerika (%57,9) ve Avrupa’dan (%41) bildirildi.

Küresel olarak en çok etkilenen 10 ülke:

Amerika Birleşik Devletleri (12,743), İspanya (5,792), Almanya (3,242), Birleşik Krallık (3,195), Brezilya (3,184), Fransa (2.749), Kanada (1.091), Hollanda (1.029), Peru (867) ve Portekiz (770). Hep birlikte, bu ülkeler küresel olarak bildirilen vakaların %88,6’sını oluşturuyor.

Son 7 gün içinde 36 ülke haftalık vaka sayısında artış bildirdi ve en yüksek artış ABD’de bildirildi. 17 ülke son 21 günde yeni vaka bildirmedi.

Son 7 gün içinde 2 ülke ilk vakasını bildirdi: Monako (12 Ağustos), İran (18 Ağustos).

Maymunçiçeği Hastalığı COVID-19 Kadar Hızlı Yayılabilir Mi?

Maymunçiçeği genellikle semptomlar başladıktan sonra bulaşıcıdır ve bu da yayılmasını sınırlamaya yardımcı olabilir. COVID-19’un bu kadar hızlı yayılmasının bir nedeni, insanların daha virüsü almış olduklarını bilmeden yayabilmeleriydi. COVID-19’a neden olan virüs olan SARS-CoV-2’nin aksine, maymun çiçeğinin bir pandemiye neden olması pek olası değildir. O kadar kolay yayılmaz ve hasta olan biri genellikle bulaştırıcı olduğunu da bilir.

Virüs insanlar arasında kolayca yayılmadığı için maymunçiçeği salgınları nispeten küçük olma eğilimindedir. Son ABD salgını 2003 yılındaydı; ABD’de yaklaşık 50 kişi, Gana’dan ithal edilen hayvanlarla beraber getirilen evcil çayır köpekleriyle temas ettikten sonra hastalanmıştı.

Artan vaka sayısı, topluluk yayılımının devam ettiğini gösteriyor. Muhtemelen önümüzdeki günlerde ve haftalarda daha fazla vaka tespit edilecektir.

Virüs Nasıl Yayılıyor?

• enfekte bir kişinin solunum damlacıklarını solumak
• enfekte bir kişiye doğrudan dokunmak
• daha az sıklıkla, enfekte bir kişinin kıyafetlerini ellemek gibi dolaylı temas yoluyla

Solunum yolu, havada kalmayan veya uzağa gitmeyen büyük damlacıkları içerir. Sonuç olarak, kişiden kişiye yayılma uzun süreli yakın temas gerektirir.

Maymunçiçeği Cinsel Yolla Bulaşan Bir Hastalık Mıdır?

Maymunçiçeği cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak kabul edilmez, çünkü sadece cinsel temas yoluyla değil, herhangi bir fiziksel temas yoluyla da yayılabilir.

https://istanbulozon.com/yuksek-doz-ozonterapi-bagisikligi-nasil-guclendiriyor/

Dr. Nilgün Eröztürk